Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Coltricia cinnamomea (Jacq.) Murrill, Bull. Torrey bot. Club 31(6): 343 (1904)
stułka cynamonowa (Domański S. 1967)
Fungi » Basidiomycota » Agaricomycotina » Agaricomycetes » Hymenochaetales » Hymenochaetaceae » Coltricia
Cechy makroskopowe
Owocnik: młody w kształcie długiego lejka, w miarę wzrostu wytwarza kapelusz o średnicy od 1 do 5 cm, kształtu zazwyczaj regularnie okrągłego, chociaż dość często zdarzają się owocniki pozrastane z sobą o różnych formach (zdjęcie główne).

Kapelusz: najczęściej w formie rozpostartej z głębokim centralnym lejkiem (dołkiem); brzeg w czasie wilgotnej pogody w zasadzie całkowicie rozpostarty , wyschnięte zazwyczaj maja je podwinięte (fot. 18-19); w zależności od wieku, brzeg może być bardziej równy lub też postrzępiony co widać na zdjęciach zamieszczonych w galerii (fot. 15-17); barwa cynamonowa z intensywnym połyskiem u owocników suchych i młodych, cynamonowobrązowa lub brązowa u owocników namokniętych i zdecydowanie z mniejszym połyskiem; powierzchnia zazwyczaj delikatnie strefowna; brzeg znacznie jaśniejszy, żółty a nawet prawie biały u owocników jeszcze młodych i w średnim wieku, u starszych zabarwienie bardziej jednolite

Pory: od okrągłych do kanciastych, 2-3 na mm; barwy zazwyczaj od jasno do ciemno brązowej lub też cynamonowobrązowej, uszkodzone lub uciśnięte nie zmieniają barwy.

Rurki: do 3 mm długości

Trzon: barwy zbliżonej kolorystycznie do reszty owocnika, dość cienki, sztywny, praktycznie równy na całej długości, delikatnie owłosiony (aksamitny).

Miąższ; w odcieniach brązu, cienki i twardy, pod wpływem roztworu KOH natychmiast czarnieje.
Cechy mikroskopowe
Wysyp jasnobrązowy.
Zarodniki 10/06 x 4.5-7 µm, gładkie, eliptyczne.
Gatunki podobne
Gatunkami podobnymi do niej są stułka trwała (Coltricia perennis) oraz Coltricia confluens.
Występowanie
Jak do tej pory chyba jeszcze dokładnie nie zbadano czy jest to grzyb mikoryzowy, czy też saprofit. Prawdopodobnie jednak jest on grzybem mikoryzowym, przynajmniej tak podają niektóre źródła. Występuje w każdym bądź razie tylko pod drzewami liściastymi. Wyrasta bezpośrednio na ziemi. Na terenie Puszczy Knyszyńskiej najwięcej jego stanowisk znajduje sie pod starymi dębami. Z moich obserwacji wynika, że woli miejsca o bardzo cienkiej warstwie ściółki a nawet jej zupełnie pozbawionej. Najczęściej zasiedla z lekka wyjeżdzone drogi leśne, ich pobocza lub też wydeptane ścieżki.
Rzadko spotykałem osobniki pojedyńcze. Najczęściej rośnie w grupkach po kilka sztuk, ale znam też miejsca gdzie ich liczebność dochodzi do kilkudziesięciu owocników. Egzemplarze rosnące blisko siebie, bardzo często mają pozrastane trzony jak i kapelusze.

Gatunek stułki (Coltricia) uważany za rzadki.
W przeciwieństwie do bardzo pospolitej, stułki piaskowej (trwałej), która potrafi zasiedlać lasy bardzo młode (szczególnie iglaste), ten gatunek upodobał sobie lasy liściaste i bardziej wiekowe. Jeszcze nie spotkałem jej w młodych zalesieniach, wobec tego, mogę pokusić się o stwierdzenie, że jej byt jest uzależniony od istnienia starszych drzewostanów liściastych.
W Puszczy Knyszyńskiej, występuje na niektórych stanowiskach jeszcze bardzo licznie, niestety, takich miejsc jest już coraz mniej. Najwięcej jej stanowisk zlokalizowałem w starych lasach, położonych przy trasie Supraśl - Krynki, w okolicach Czołnowa (około 5 km od Supraśla). W zasadzie są to lasy mieszane ale ten gatunek występuje zawsze w pobliżu starszych okazów drzew liściastych, takich jak na przykład dąb.
Wartość
Niejadalna.
Uwagi
Owocniki z poniżej prezentowanych kolekcji nie zostały jeszcze sprawdzone mikroskopowo, wobec tego zachodzi podejrzenie, że być może część kolekcji należy do innego gatunku Coltricia a mianowicie C. confluens?
Zdjęcia z 30.07.2011 roku, zrobiome w Puszczy Knyszyńskiej. Stanowisko bardzo mocne, około 50-60 sztuk. Większość owocników wyrastała na z lekka wyjeżdżonych, koleinach drogi leśnej lub w ich pobliżu, w sąsiedztwie rozłożystego dąbu w średnim wieku. Owocniki mocno przemoczone.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ - ID: 196370.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

-------------------------------------------------------------------------------------------




Jeszcze kilka zdjęć z tego samego stanowiska ale z dnia następnego, czyli 31.07.2011 roku.
Fot. nr 15-16 pochodzą również z 31.07.2011 roku ale z zupełnie innego stanowiska.
Kilka owocników w jednej grupie. Te już jednak zdecydowanie starsze. Rosły również na drodze leśnej.
----------------------------------------------------------------------------------------

Kilka dni bardziej suchej i słonecznej pogody i owocniki wyglądają zupełnie inaczej.
2011.08.07, pas przeciwpożarowy w lesie ze znaczną przewagą liściastych. Stanowisko bardzo mocne. Kilkadziesiąt owocników rozsianych na znacznej powierzchni.
Zdjęcie główne również przedstawia owocnik z tego stanowiska. Fotka ostatnia (nr. 22), przedstawia go od dołu.
Zdjęcie nr. 17 przedstawia gromadkę rosnącą w tym samym siedlisku ale w odstępie kilku metrów, jak widać owocniki już znacznie starsze.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

---------------------------------------------------------------------------------------

2013.08.04
Puszcza Knyszyńska, około 3 km od Supraśla w kierunku Krynek.
Grupka owocników w dobrze nasłonecznionym miejscu, na poboczu drogi, w lesie liściastym (grab, dąb) z bardzo małym udziałem iglastych (świerk).

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

----------------------------------------------------------------------------------------
KONTAKT: E-MAIL

DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 14.02.2023

LICZBA ODWIEDZIN STRONY: 913

DATA UTWORZENIA STRONY: 17.11.2017