Coprinus micaceus - czernidłak błyszczący

Cechy makroskopowe

Kapelusz:, młody kształtu dzwonkowatego z brzegiem podwiniętym, starszy stożkowaty aż do parasolowatego, średnicą waha sie w granicach od 2 do 5 cm; powierzchnia kapeluszy młodych mocno oprószona białymi ziarenkami, te jednak są bardzo łatwo spłukiwane przez deszcz więc z reguły wcześniej lub później są ich pozbawione; barwa kapelusza młodego zazwyczaj żółtobrązowa lub rdzawobrązowa z nieco ciemniejszym centrum, z wiekiem coraz ciemniejsza; brzeg kapelusza delikatnie prążkowany, u starszych egzemplarzy poszarpany oraz wywinięty.

Blaszki: od barwy praktycznie białej, u młodych owocników, do prawie czarnej w stadium zejściowym gdy zaczynają rozpływać się; wąsko przyrośnięte do trzonu.

Trzon: cylindryczny, długi, cienki i bardzo kruchy; barwy białej z wiekiem nieco ciemniejący; młody aksamitnie połyskujący z racji pokrywających go delikatnych kosmków, następnie zupełnie gładki.

Miąższ: barwy białej, bez wyraźnego smaku i zapachu, cienki i kruchy, z wiekiem ciemniejący i rozpływający się.

Cechy mikroskopowe

Wysyp czarny.
Zarodniki z zaostrzonym jednym końcem, drugi ucięty, z szeroką porą rostkową przez co są zaokrąglonie pięcioboczne, gładkie, 7-10 x 4.5-6 µm, nieco spłaszczone.
Na powierzchni trzonu występują wydłużone cystydy (kaulocystydy) do 1 µm długości. ^[1]

Gatunki podobne

Owocniki młode trudne do pomylenia z innymi ze względu na swoje charakterystyczne ubarwienie oraz kępkowy sposób wzrostu. Trudność z identyfikacja mogą sprawić jedynie owocniki, już w znacznie starszym wieku.
Jednym z bardziej podobnych do niego jest Coprinus truncorum którego w zasadzie w wieku starszym nie sposób na podstawie cech makro odróżnić od C. micaceus. Młode owocniki jednak różnią się charakterystycznym oprószeniem występującym u C. micaceus a którego brak u C. truncorum.

Występowanie

Występuje wszędzie tam, gdzie znajdują się butwiejące pnie drzew liściastych lub też kawałki drewna liściastego zagrzebanego w ziemi. Spotykamy go zatem nie tylko w lasach, ale również w parkach i ogrodach. Rośnie od maja aż do listopada. Zazwyczaj wyrasta masowo tworząc liczne gromady (kępy), nie rzadko liczące ponad sto owocników.

Wartość

Gatunek uznawany za jadalny ale ze względu na cienkość i delikatność miąższu raczej bez tradycji zbierania. Walory smakowe również nie zachęcają do jego pozyskiwania.

POZOSTAŁE ZNALEZISKA POTWIERDZONE MIKROSKOPOWO:

-------------------------------------------------------------------------------
2013.09.08
Puszcza Knyszyńska, Supraśl, 5 km NE, okolice Czołnowa.
Las mieszany.
Kilka kolekcji zebranych wzdłuż kilkuset metrów drogi leśnej.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/593909.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2013.08.04
Puszcza Knyszyńska, 5.5 km na NE od Supraśla.
Las mieszany; ziemia u podstawy topoli.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/581599.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
-------------------------------------------------------------------------------
2013.09.24
Ogrodniczki, 1 km S.
Śródpolne zadrzewienie mieszane: pnie liściastego.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/620623.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2014.09.05
Puszcza Knyszyńska, okolice Krasnego Lasu
Las mieszany; ściółka.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/722742.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
-------------------------------------------------------------------------------
2014.09.01
Puszcza Knyszyńska, Supraśl, 3 km E.
Las mieszany: gałęzie leżące na ziemi.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/708622.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2014.09.05
Ogrodniczki, 3 km E.
Las mieszany, przydroże; gałąź liściastego wgnieciona w ziemię.
Około 3 km na E od Ogrodniczek, pobocze drogi w lesie mieszanym z przewagą iglastych.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/720160.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
(lokalizacja zbliżona do stanowiska z dnia 2013.09.26)
-------------------------------------------------------------------------------
2015.05.10
Puszcza Knyszyńska, Supraśl, 2 km NE.
Las mieszany, przydroże; drewno zagrzebane w ziemi.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/7591.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2015.05.19
Puszcza Knyszyńska, Czołnowo.
Las mieszany; pniak brzozowy.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/759060.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.05.02
Puszcza Knyszyńska, Krasny Las, 1.5 km SE.
Przydroże w lesie świerkowym; ziemia.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/903665.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.04.29
Ogrodniczki, gm. Supraśl, prywatna posesja.
Trawnik; ziemia u podstawy pęcherznicy kalinolistnej (Physocarpus opulifolius).
Numer wątku na Bio-Forum: 33/876258.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.05.03
Puszcza Knyszyńska, okolice Czołnowa; skraj zrębu.
Grupa kilkudziesięcu owocników na zbutwiałym pniu oraz na ziemi wokół niego.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/874128.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2015.11.11
Puszcza Knyszyńska, Czołnowo.
Stary drzewostan liściasty; butwiejący pniak liściastego.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/806686.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Siedlisko tożsame co już publikowane z dnia 2010.05.03.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.10.16
Puszcza Knyszyńska, Czołnowo.
Las liściasty, mieszany; pniak liściastego.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/903267.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Siedlisko tożsame co już publikowane z dnia 2010.05.03.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.11.01
Krynki, 2.5 km SW.
Monokultura świerkowa; butwiejący pniak świerka.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/890262.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.07.21
Puszcza Knyszyńska, okolice Pólka.
Zadrzewienie liściaste, z rzadka uczęszczana droga; na ziemi.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/891988.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.05.29
Puszcza Knyszyńska, Krasny Las. 2.5 km SE.
Skraj zrębu graniczący z lasem liściastym; wgnieciony w podłoże fragment kory.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/870491.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2016.10.23
Puszcza Knyszyńska, Krasny Las. 5 km SE.
Las świerkowy z domieszką lisciastych, po intensywnej przecince; butwiejacy pień brzozy.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/896346.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------
2015.10.25
Puszcza Knyszyńska, Krasny Las. 2 km SE.
Bór sosnowy; przydroże usłane resztkami drewna; butwiejące resztki drewna porośnięte pokrzywami.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/797578.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
-------------------------------------------------------------------------------