Kapelusz: za młodu barwy niebieskofioletowej (fot.11), z wiekiem coraz bardziej brązowofioletowy (fot.12) aż do prawie zupełnie brązowego (fot.14); średnicą dorasta do 8 cm, sporadycznie do 10; początkowo półkolisty, nastepnie wypukły aż do płaskiego; brzeg długo podwinięty i połączony z trzonem bladofioletową zasnówką, czasem z centralnym garbkiem; powierzchnia za młodu z metalicznym połyskiem, z wiekiem coraz bardziej łuseczkowata.

Blaszki: czysto fioletowe w młodośći, z wiekiem coraz bardziej brązowiejące, szeroko przyrośnięte.

Trzon: młody barwy fioletowej, z wiekim coraz bardziej brązowiejący; kształtem, od równogrubego do rozszerzającego się ku podstawie, która bywa przeważnie mocno bulwiasta i porośnięta niebieskawą grzybnią; powierzchnia pokryta włókienkami które zanikają wraz z wiekiem.

Miąższ: barwy od jasno do ciemnofioletowej; zapach słaby, cedrowego drewna; w reakcji z KOH przebarwia się na krwistoczerwono.

Zarodniki elipsoidalne do migdałowatych, drobno brodawkowane, ochrowo-brązowe; 11.5-13.5 x 7-9(8.5) µm.

W sumie gatunek raczej bardziej charakterystyczny, który z dużym prawdopodobieństwem można określić po cechach makro. Żeby jednak nie było tak łatwo spośród niego w ostatnim czasie wyodrębniono nową formę rosnąca pod iglastymi (świerk sosna). Jest nią zasłonak fioletowy hercyński (Cortinarius violaceus ssp. hercynicus). Ostatnio coraz częściej uznawany za odrębny gatunek Cortinarius hercynicus. Mikroskopowo różni się tylko szerszymi zarodnikami (8-10 µm).

Wyrasta w lasach liściastych lub mieszanych, od lata do jesieni. Gatunek niezbyt częsty. Przeważnie rośnie pod bukami, olszami, wierzbami, brzozami. Ja z kolei spotykam je często w pobliżu topól.

Niejadalny.