Cantharellus cinereus - pieprznik szary

Cechy makroskopowe

Kapelusz: od szarobrązowego do prawie czarnego; brzeg długo podwinięty,
u młodych nieco jaśniejszy, w odcieniu żółtym, z wiekiem kolory bardziej wyrównują się i w zasadzie osiąga jednolitą, prawie czarną barwę a
brzeg staje się bardziej pofalowany; powierzchnia kapelusza, kosmkowata,
u starszych owocników pomarszczona.

Hymenofor: wyraźnie odcinający się barwą od trzonu, barwy popielatej; żyłkowany, tak w zasadzie powinniśmy je określać, bowiem nie są to już listewki takie jak np. w przypadku pieprznika jadalnego; żyłki rzadkie, daleko zbiegające na trzon .

Trzon: barwy kapelusza lub nieco jaśniejszy; zazwyczaj równogruby, pusty w środku, nieregularnie powyginany lub spłaszczony.

Miąższ: cienki i elastyczny; barwy szarobrązowej.

Cechy mikroskopowe

Wysyp kremowy.
Zarodniki owalne, gładkie, przejrzyste, z dużą kroplą, 9-11 x 6-8 µm. ^[1]

Gatunki podobne

Tak jak już wspomniałem we wstępie, najłatwiej go pomylić z pospolitym lejkowcem dętym (Craterellus cornucopioides) (zdjecie porównawcze obok). Ten jednak hymenofor ma bardziej gładki, brak na nim żyłek, chociaż kolorostycznie bardzo zbliżony, barwy również popielatej.
Występuje w naszych lasach jeszcze kilka gatunków lejkowniczka (Pseudocraterellus) ale tą są znacznie mniejszych rozmiarów i raczej nie powinno być trudności z ich odróżnieniem.

Występowanie

Bardzo rzadki. Wyrasta w lasach liściastych chociaż niektóre źródła podają, że najczęściej w sąsiedztwie buków, w Puszczy Knyszyńskiej jednak one nie występują.

Bardzo rzadki gatunek pieprznika (Cantharellus), zarówo w skali kraju jak i też w Puszczy Knyszyńskiej.
Znam zaledwie jedno jego siedlisko gdzie występuje wespół z lejkowcem dętym (Craterellus cornucopioides) i na dodatek, na pierwszy "rzut oka", jest bardzo do niego podobny. Porównanie hymenoforu w tym przypadku, umożliwia ich odróżnienie. Ponoć grzyb jadalny, tak jak i pozostałe z tego rodzaju. Ze względu jednak na bardzo rzadkie występowanie, wśród grzybiarzy całkowicie nieznany.

Wartość

Jadalny, ale ze względu na rzadkie występowanie, bez znaczenia dla grzybiarzy.

Wszystkie zdjęcia, łącznie z głównym, pochodzą z jedynego do tej pory (2011 r.) znalezionego stanowiska w Puszczy Knyszyńskiej.
Jak widać na zdjęciu nr. 08, jako siedlisko wybrały zaorany pas porzeciwpożarowy.
W tym miejscu występowało stare zadrzewienie mieszane z przewagą liściastych.
Zdjęcia słabej jakości bo i miejsce bardzo mocno cieniste. Zwarte korony drzew skutecznie tłumiły światło nawet w słoneczne dni.
Zdjęcia nr. 03, 06 i 07 przedsawiają pieprznika szarego w zestawieniu z pieprznikiem trąbkowym - Craterellus tubaeformis (z lewej strony) oraz z lejkowniczkiem pełnotrzonowym Pseudocraterellus undulatus (po środku).
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ ID: 196433.
Zniszczone podczas prac leśnych (wycinka), na przełomie 2013/2014 roku.

Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2016. Rejestr grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce.
Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013. Przegląd Przyrodniczy XXVII,3 (2016): 3-55

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
--------------------------------------------------------------------------------------------